Estello-aupenco
Leontopodium nivale
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Esteleto, Edelweiss.
Noms en français : Edelweiss, Pied-de-lion.
Descripcioun :L'estello-aupenco es uno planto couneigudo pèr la bèuta de si flour. Fai de mato emé de cambo simplo e coutounouso subretout dins l'enflourejado. I'agrado li tepiero roucaiouso.
Usanço :L'estelo-aupenco èi proun vertuouso majamen contro la cagagno (tisano) e pèr lucha contro l'inflamacioun en cas de brounchito e de tussi. S'atrovo dins de crèmo contro lou vièiounge qu'a de prouprieta antioussidanto.
Port : Erbo
Taio : 3 à 15 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Leontopodium
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Gnaphalieae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 2,5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado :
Vo
Remarco : Meno aparado
Juliet à Avoust
Liò : Tepiero roucaiouso
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Leontopodium nivale (Ten.) Huet ex Hand.-Mazz.
(= Leontopodium alpinum Cass., 1822 )
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753